İdrar yolu enfeksiyonu, hemen hemen herkesin ortak bir sorunu olmakla beraber bayanlarda ve genç kızlarda daha sık görülür.
İdrar yolu semptomları herkeste gözükmeyebilir fakat çoğu kişide aşağıdaki belirtiler olabilir,
• İdrar esnasında keskin bir yanma ve ağrı
• Sık sık tuvalete çıkmak ya da çok fazla tuvalete çıkma hissi
• Bulanık, koyu ve kanlı idrar
• Karında ağrı
• Bulantı / Kusma
• Ateş
Kadın Sağlığı –Enfeksiyon nasıl kapılır?
Bir bayanın üretal çıkışı iki büyük bakteri kaynağı rektum ve vajinanın hemen yanında bulunur. Eğer bir bayan banyodan sonra rektumu yanlış yönde silerse bu bölgelerdeki bakterilerin idrar yoluna ulaşmasına neden olur. Bu da idrar yolu enfeksiyonuna sebep olur. Cinsel ilişki sırasında idrar yolundaki bakteriler mesaneye itilir. Diyafram gibi bazı doğum kontrol ilaçları bakterilerin daha fazla toplanmasına neden olur ve nihayetinde bakteriler idrar yolu ve mesaneye ulaşır.
Kadın Sağlığı –Nasıl tedavi edilir?
Eğer idrar yolu enfeksiyonu erken teşhis edilirse çok da büyük bir soruna sebep olmadan tedavi edilebilir. Doktorunuzda idrar testi yaptırırsanız enfeksiyon olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Hangi antibiyotiklerin sizin için iyi olacağının tanımlanması için idrar örneğinize diğer bazı testler de yapılabilir. Antibiyotik tedavisi ile birkaç günde çoğu enfeksiyon iyileştirilebilir. Bazı ağrılı semptomlar için doktorunuzun yazdığı reçete de işinizi kolaylaştırabilir. Genelde ağrı için yazılan bir ilaç da pyridiumdur. Bu ilaç, ağrı için iyidir; fakat idrarın kırmızı bir renge dönmesine neden olur. Eğer böyle bir durum olursa heyecana gerek yok; çünkü bu çok normal. Tedavi boyunca cinsel ilişkiden uzak durmanız iyileşme sürecinize yardımcı olacaktır.
İdrar yolu enfeksiyonu yeni başlamış ve çok da kötü değilse bazı bayanlar birkaç bardak kızılcık suyu ve bol bol su içerek bunu kendi başlarına tedavi edebiliyorlar. Bu enfeksiyonun mesaneden atılmasını sağlar.
Kadın Sağlığı – Nasıl önlenir?
İdrar yolu enfeksiyonunu aşağıdakileri yaparak önleyebilirsiniz,
• Günde en az 6 ile 8 bardak su için
• Fazla kafein veya alkol tüketmeyin
• Tuvaletinizi ertelemeyin, geldiyse hemen gidin
• Banyo yapmak yerine duş alın
• Tuvaletten sonra temizleme şekliniz önden arkaya doğru olsun
• Cinsel ilişkiden hemen önce ve hemen sonra tuvaletinizi yapın
Miyomlar
Miyomlar nedir?
Miyomlar rahimde oluşur.
Miyomlar, rahimde bulunan ve organın kasılmasını sağlayan kas dokusundan kaynağını alan iyi huylu kitlelerdir. Genellikle 30-40 yaş arasındaki her yüz kadından 25’inde görülür. Siyah ırktaki kadınlarda beyaz ırklara nazaran daha çok görülür.
Birden fazla olan miyomlar ya ceviz büyüklüğünde ya da portakal büyüklüğünde olur. Miyomlar, hamile kalınmasına engel olabileceği gibi düşük şansını da artırır. Her ne kadar yüzde 1’lik bir ihtimal de olsa miyomlar, kansere de neden olabiliyor.
Genelde miyomlar herhangi bir belirti göstermezler. Ancak bazı kadınlarda aşağıdaki durumlar yaşanabilir:
• Aşırı adet kanaması,
• Adet kanamasının normalden uzun sürmesi,
• Adetler arası ara kanamalar,
• Kansızlık.
Nasıl tedavi edilir?
Miyomlar ultrason ya da laparoskopi ile teşhis edilir. Genelde miyom teşhisi sonrasında ameliyat gerekmez. Ancak miyomlar büyürse ve ağrı yapmaya başlarsa ameliyat ile alınır. Tekrar nüksetme ihtimalleri vardır.
İlaçlı tedavi ile miyomların büyümesi engellenebilmektedir. Ancak ilaç kullanan bir kadın ilaç almayı bırakırsa miyomlar tekrar büyüyebilir. Miyom önleyici ilaçlar kemik erimesini riskini arttıracağı için ameliyat gereken hastalarda bu tedaviye ameliyattan sadece birkaç ay önce başlanır.
Nasıl önlenir?
Her ne kadar tam olarak miyomların oluşma nedeni bilinmese de östrojen hormonunun yüksek olması miyomların oluşumunu tetikler. Gebelik sırasında da miyomların büyümesi tetiklenir. Östrojen hormonunun fazla salgılanmasına neden olan yüksek dozdaki doğum kontrol hapları da miyomları büyütebilir. Düşük dozda östrojen içeren doğum kontrol hapları miyomların büyümesini engelleyeceği gibi kanamayı da azaltabilir.
Mantar Enfeksiyonu
Eğer vajinal bölgenizdeki akıntınızın rengi koyu, süt kesiği görünümde, yoğunsa ve kaşıntınız varsa mantarınız var demektir. Candida Albicans olarak da bilinen mantar yaygın bir vajinal rahatsızlıktır.
Nasıl tedavi edilir?
Doğduğunuz andan itibaren vajinal bölgeniz de bakteri ve mantarların oluşumu normal bir durumdur. Aslında mantar “iyi bakteriler” tarafından kontrol altında tutulur. Ancak bakteri miktarı azaldığında mantar büyür ve sorunlara yol açar.
Bazı nedenlerden dolayı bakterilerin normal dengesi bozulur ve mantar oluşumun başlar. Bunlar arasında;
• Antibiyotikler
• Doğum kontrol hapları
• Dar kıyafetler, ıslak mayo ve külotlu çoraplar giymek,
• Büyük olasılıkla, çok fazla şeker, süt ürünleri, soda ve tatlandırıcı tüketimi,
• Rahim içi cihaz kullanımı
• Gebelik
• Diyabet
Diğer mantarlar gibi Candida mantarları da vajina bölgesi gibi sıcak, karanlık ve nemli yerlerde çabuk gelişir. Bu nedenle vajinayı nemli bırakacak ıslak mayo ve nemli iç çamaşırlar, mantar oluşumu için uygun bir ortam yaratırlar.
Nasıl tedavi edilir?
Mantarınız olduğunu düşünüyorsanız ilk yapmanız gereken, teşhis için doktorunuza başvurmak olsun. Bazı kadınlarda mantar oluşumu tekrarlanabilen bir durum olduğu için, sonrasında tekrar doktora gitmenize gerek kalmaz. İlaç satan herhangi bir mağazadan vajinal kremler, ilaç ve fitiller alabilirsiniz. Ancak; doktorunuz size reçeteli bir ilaç ya da tek dozluk ilaç da verebilir. İster doktorunuzun verdiği, isterseniz kendi temin ettiğiniz ilaçları kullanın karar sizin. Yalnız şunu sakın ihmal etmeyin; mantarların önlenmesi için ilaç kullanırken cinsel ilişkiye girmeyin. Bu, ilaç tedavinizin olması gerekenden daha geç bitmesine neden olacaktır. Eğer titreme, kramp, ateş gibi şikayetler baş göstermeye başlarsa vakit kaybetmeden doktorunuza görünün. Çünkü bu başka bir mantar türü olabilir.
Mantar oluşumu nasıl önlenir?
• Her daim sıkı kıyafet ve taytlar giymeyin,
• Genellikle pamuklu iç çamaşırlarını tercih edin
• Güzel kokan spreylerden ve parfümlü sabunlardan ve pudralardan uzak durun.
• Islak mayo ve nemli iç çamaşırınız ile durmayın.
Cinsel yol ile size ya da partnerize de bulaşabilecek vajinal enfeksiyonlar mevcut. Sadece size ya da partnerinize ya da her ikinize de bulaşmış olabilir. Yanma, akıntı, kaşıntı gibi belirtiler enfeksiyon kapılmış olduğunun göstergesidir. Bu durumda vakit kaybetmeden doktorunuza görünün.
Yumurtalık kistleri
Yumurtalık kistleri nedir?
Yumurtalık kistleri adından anlaşılacağı gibi yumurtalıklarda görülen baloncuk şeklinde kistlerdir. Bu kistler; sıvı, kan veya başka materyaller ile doludur.
Bu kistlerin çoğu zararsızdır ve kendiliğinden yok olabilir. Bazı büyük kistler adet döneminin döngüsünü değiştirebilir ve kanamayı daha da arttırabilir.
Ancak bazı kistlerin daha ciddiye alınması gerekir. Örneğin Polikistik Yumurtalık sendoromu (PYS) endokrin bozukluğundan kaynaklanır ve yumurtalığın çalışmasında öngörülemeyen değişikliklere sebep olur. Bu hastalıkta yumurtalıklarda folikül kistler oluşur ve yumurta üretimini zorlaştırırlar. PYS’li kadınlarda endometrium genellikle kalınlaşır. Bu da kanamanın normalden daha ağır olmasına sebep olur. PYS’li kadınlar, genelde yüksek düzeyde testosterona sahiptirler, bu da yüz ve göğüslerinde tüylenmeye yol açar.
Çoğu kistler bükülene veya parçalanana kadar belirti vermezler. Verdikleri ilk belirti yoğun karın ağrısı ve bulantıdır. Bir diğer semptom ya da işaret, düzensiz adet döngüsüdür. Eğer adetiniz düzensizse bunun neden olduğunu keşfetmeniz sizin için önemli olabilir.
Kimlerde olur?
PYS genelde genç ve obez kadınlarda görülür. Bu gruba girmeyip de PYS olan kadınlarda neden kist oluştuğuna dair kesin bir veri yoktur. Fakat yağlı yiyeceklerin ve çok fazla kafein kullanımının bu kistlerin gelişimine ve büyümesine katkı yaptığı bilinmektedir.
Nasıl tedavi edersiniz?
Her kist, doktor tarafında kontrol edilmeli. Her yumurtalık kisti kötü huylu değildir ama yine de bu riski almamalısınız. Jinekolojik muayeneler doktorların kistiniz olup olmadığını anlamalarını sağlar. Eğer muayeneden sonra doktorunuz kistten şüphelenirse birkaç test daha yapabilir;
• Ultrason – Ses dalgaları ile üreme organlarının bir resmini elde edilmesi ve kistlerin tanımlanıp ölçülmesi.
• Laparoskopi – Işıklı bir tüp vücudun içine gönderilir ve doktorun içeriyi görmesi sağlanır.
• Kan Testi
Kistleri tedavi etmenin birkaç yolu var:
• Doğum kontrol hapları yumurtlamanın düzenlenmesine ve kistlerin ufalmasına yardımcı olur.
• Büyük kistler için cerrahi müdahale gerekebilir. Operasyonun tipi kistin bulunduğu tarihe, ölçülerine, türüne ve kadının yaşına bağlıdır.
• Hormon terapisi yardımcı bir tedavidir.
• Rejim (az yağlı yemek ve kafeini azaltmak) bazen kistin ufalmasına yardımcı olur
• Egzersiz
Nasıl Engellersiniz?
Doymuş yağ oranı yüksek gıdaların (kızarmış yiyecekler, peynir ve yağlı et) kistlerin gelişimine katkıda bulunduğu kanıtlanmıştır. Bu gıdalardan uzak durmak bazı kadınlar için çok iyi sonuçlar verebilmektedir. Ayrıca bir uyarıcı olan kafeinin kistlerin gelişimini tetiklediğine inanılmaktadır. Kafeini ve kolayı bırakmak da yardımcı olabilir. Son bir alternatifte doğum kontrol haplarıdır. Bu haplar daha yaygın görülen kistleri de önleyecektir.
Endometriyoz
Endometriyoz Nedir?
Endometriyoz rahim duvarının dışarıya doğru genişleyerek vücudun başka yerlerinde bir doku oluşturmasıdır. Yeni oluşan bu doku genellikle rahim ve yumurtalıklara yakın yerlerde görülür. Bulunduğu yerdeki organların çalışmasını etkileyerek sağlık problemlerine neden olur.
Bu doku oluşmaya başladığında endometrial doku endometriyum gibi çalışmaya başlar. Bu da, menstruasyona fazladan, yanlış bir endometriyal dokunun da girmesi anlamına gelir. Adet dönemi başladığında endometriyal doku kanamaya başlar. Fakat doku, artık rahmin içinde olmadığından kan vücuttan atılamaz. Bu da çok kötü bir ağrıya, yara açılmasına ve hatta kısırlığa neden olur.
Endometriyoz semptomları hafif de olabilir şiddetli de. Ana belirti ağrıdır. Ağrının şiddeti endometriyozun düzeyi ile ilişkili değildir. Hafif bir endometriyoz çok şiddetli ağrı yapabileceği gibi, ilerlemiş bir hastalık halinde çok az ağrı olabilir.
Özel belirtilerinden bazıları;
• Adet sancısı
• Ovülasyon evresinde ağrı
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Şiddetli regl kanaması
• İki regl arası dönemde kanamalar
• Düzensiz Menstruasyon
Kimlerde görülür?
Kimse gerçekten endometriyozun neden kaynaklandığını bilmiyor. Ancak kalıtsal faktörlerin etkili olduğu tespit edilmiş durumda. Annenizde ya da kız kardeşinizde varsa sizdeki risk de ikiye katlanıyor. Ayrıca hormonlarda bir parça etkili oluyor. Yüksek östrojen seviyesi ve ağır adet dönemi riski arttırıyor. Son olarak, etnik köken de bir faktör: Beyaz kadınlar siyah kadınlardan daha fazla risk altındadır.
Endometriyoz semptomları farklı problemler ile (yumurtalık kisti gibi) benzerlik gösterdiğinde teşhis edilmesi her zaman kolay olmayabilir. Doğru bir tanı için jinekolojik muayeneye, ve tercihen laparoskopiye yani, göbek deliğinin altından açılan küçük delikten ışıklı bir tüpün içeri gönderilmesine ihtiyaç vardır. Bu sayede doktor rahmi, yumurtalığı ve çevresini içeriden inceleyebilir.
Nasıl tedavi edersiniz?
Endometriyozun standart tedavileri genelde aşağıdaki ilk adımla başlar ve diğer adımlarla devam eder:
Birinci Adım: Steroid içermeyen ve iltihap kurutucu ilaçlar kullanmak
İkinci Adım: Doğum kontrol haplarını en az üç ay boyunca kullanmaya devam etmek
Üçüncü Adım: Endometriyozun kurutulmasına yardımcı olmak için yumurtalıkta hormon üretimini durduran ilaçların kullanılması
Dördüncü Adım: Laparoskopik ameliyat – Karnın alt kısmından küçük bir delik açılıp kameralı bir bir tüpün içeri gönderilmesi. Eğer endometriyoz görülürse oradan alınabilir yada yakılabilir.
Nasıl Engellersiniz?
Endometriyozu engellemenin herhangi bir yolu olmasa da riski azaltacak bazı faktörler mevcut:
Yaşam tarzı – Düşük vücut kilosu östrojen seviyesini düşürerek riski azaltır.
Gebelik önleyicilerin Kullanımı - Oral Gebelik önleyiciler riski azaltır.
Doğum – Hamilelik ve emzirme riski azaltır.
Tedavi – İlaç ve cerrahi tedavi bir sonrakisi için riski azaltır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder