Döllenme, bir spermin yumurta hücresinin içine girmesi ve biri erkek biri dişi olan bu iki hücrenin birleşmesidir. Cinsel ilişki sırasında erkekte boşalma meydana gelir, yanı kadının vajinasının içine, her santimetreküpünde 20-100 milyon sperm bulunan meni salgılanır. Vajinanın içindeki asidik or tam yüzünden spermlerin büyük bir kısmı cinsel birleşmeden hemen sonra etkisiz duruma gelir. Dolayısıyla bu hücrelerin hayatta kalması, bu bölgeye geçme ve rahmin birinci bölümüne (rahmin boynuna) ulaşma hızlarına bağlıdır. Buradaki alkalin ortam onlar için daha elverişlidir.
Kadının menstruasyon (adet) döngüsünün evrelerine göre, rahim boynundaki mukus salgısının özelliği spermlerin ilerlemesini kolaylaştırır ya da zorlaştırır. Bu sıvının yapısı yumurtlama döneminde akışkan ve ipliksi; diğer dönemlerde yoğun ve yapışkandır. Yumurtlamadan önceki dönemde mukusun aldığı özel ipliksi yapı (eğreltiotu şeklinde) spermlerin ilerlemesine yardımcı olur. Bu yapı spermleri rahim boynundaki kıvrımlara doğru yönlendirir.
Buradaki ortam, 96 saate kadar yaşamalarına imkan sağlar. Spermler buradan yavaş yavaş ve devamlı hareket ederler. Böylece tüplere doğru rahim boşluğunda ilerlemekte olan spermlerin dölleme olasılıkları devam eder. Bu durumun, döllenmeye hazır olduğu dönemde yumurtanın spermlerle karşılaşma olasılığını önemli ölçüde arttırdığı açıktır.
Spermler, kadın genital organları içindeki hareket yetilerini, yapılarına borçludur. Büyüklükleri 50 mikrondan fazla değildir (mikron ya da mikrometre, milimetrenin binde biridir), çekirdekleri.bas kısmının içinde bulunur (yeni bir organizmanın oluşumu için gerekli bilgi çekirdeğin içindeki 23 kromozomda saklıdır), birde kuyruğun hareketi için gerekli enerjiyi barındıran ve enerji deposu olan gövdeleri vardır.
Erkek gametler, rahim boşluğuna girdikten sonra tüplere doğru ilerlerler. Döllenme genellikle kadın üreme organlarının bu bölümünde meydana gelir (çoğunlukla tüplerin en geniş kısmı olan ‘Aj’lük dış bölümde).
Vajinanın içine giren 150-500 milyon spermden -erkek gametler- yalnızca birkaç bin tanesi tüplere ulaşabilecektir. Hızları dakikada 2-3 mm.’dir. Sonunda yalnızca birkaç yüz tanesi yumurtanın yakınına kadar gelir. Yol boyunca (birkaç santimetre) bir anlamda spermler elenir. Yumurtaya ulaşıp etrafını sarmayı sadece en dayanıklılar başarır. Spermlerin hareket etme ve dölleme yetisinin ne kadar sürdüğü tam olarak bilinmemektedir. Dölleme süresi genellikle boşalmadan sonra 3 gün olarak kabul edilir. Kuyruk Fakat hareket kabiliyetinin (ve belki buna bağlı olarak dölleme kabiliyetinin) 7 gün olarak gözlendiği durumlar açıklanmıştır. Yumurtaya yaklaşan spermler onun etrafını sararve içine girmeye çalışırlar.Her ay, yumurtalığın içinde bulunan folikül adı verilen özel bir yapının içindeki bir tane yumurta hücresi olgunluğa erer. Buradan çıkan yumurta en yakındaki tüpe yerleşir (çok nadir olarak ise karın boşluğuna düşerek kaybolur). Tüpün fil hortumu biçimindeki uç parçası saçaklarıyla, folikülden çıkmış olan yumurtayı tutar ve içeri alır. Yumurta şimdiden değişime uğramıştır, fakat olgunlaşması durmuşturve ancak spermle karşılaştıktan sonra değişime devam eder.
¦Spermin yapısında çekirdek; büyük ve yuvarlaktır, genetik malzemeyi taşır, ön taraftaki akrozom, yumurta hücresinin çeperini aşmayı sağlayan enzimleri içerir. Kuyruk, mitokondriler tarafından üretilen enerjiyi kullanarak spermin sıvı içinde ilerlemesine imkan veren hareketleri sağlar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder