Ergenlik, çocukluktan çıkıp yetişkinliğe adım atmak demektir. Ergenlik her bayanın yaşayacağı normal bir süreçtir. Ergenliği bekliyor ya da ergenlikle ilgili endişeler duyuyor olabilirsiniz. Bir sürü değişiklik yaşayacaksınız; ancak siz gene de sizsiniz. Bu dönemi, hayatın büyük maceralarından biri olarak düşünün.
Kadın ergenliği nedir?
Doğduğunuz andan itibaren değişmeye başlıyorsunuz. Küçük bir çocukken de değişiyorsunuz, genç bir bayan olurken de. Yani, ergenlik biyolojik olarak vücudunuzun değişmeye başlamasıdır.
Bayanlarda ergenlik dönemi, göğüslerin büyümesi ve tüylenme ile başlar. Ergenlik dönemi tamamlandığında da anne olmaya hazır hale gelinmiştir.
Fiziksel ve duygusal değişiklikler aynı zamanda başlamaz. Genelde, duygusal olgunluk fiziksel değişiklikten önce başlar. Kendinizi yaşlanmış hissediyorsunuz; ama hala daha bir çocuksunuz. Ya da tam tersi, yaşlanmış görünüyorsunuz; ama daha bir çocuk gibi hissediyorsunuz. Ne tam bir yetişkin ne de bir çocuksunuz. Ergenlik neyin ne olacağının farkına varacağınız kafa karıştırıcı bir durumdur.
.
Kadın ergenliği- Bilimsel açıklama:
Eğer kadın ergenliği ile ilgili bilimsel yazılara meraklıysanız, buyurun:
Öncelikle ergenlik hormonlarla ilgili bir durumdur. Hormonlar, kimyasalıardır ve vücutta farklı işlevleri vardır. Yaşlandıkça beyniniz özel hormonlar üretmeye başlar. Ergenlik dönemine geçişte beyniniz ve hipofiz bezleriniz hormonları çalıştırır. Bu hormonlar yumurtalıklara gönderilir ve yumurtalıklar, östrojen üretmeye başlar.
Hormonlar, ergenlik döneminde fiziksel ve duygusal pek çok değişikliğe neden olur. Büyüme hormonu hipofiz bezlerinde boy, kol ve bacaklar gibi kemiklerin uzamasını etkilerken, kalp, akciğer ve uterusun gelişmesine de katkı sağlar.
Ergenlik ne zaman gerçekleşir?
Ergenlik, 7 yaş ila 13 yaş arasında gerçekleşir. Ama bazen 10 yaşında da ergenlik dönemine girilebilir. Bu dönem 1.5 sene ile 4 sene arasında zaman alır. Genç kızlar göğüslerinin olgunlaşmaya başlamasıyla birlikte en geç 2-3 sene içerisinde ergenliğe adım atmış olurlar.
İşte size, ergenlik dönemine geçişle ilgili birkaç ipucu:
• Genetik- Annenize ya da yakın bir akrabanıza kaç yaşında ilk adetini görmüş olduğunu sorun. Çünkü muhtemelen siz de annenize çekmiş olabilirsiniz. (Doktorlar, annenizin adet olduğu yaşa oranla aşağı yukarı bir sene içerisinde adet görmeye başlayacağınızı düşünmektedir.)
• Irk- Siyah bayanlar, beyazlara oranla, Afrikalılar Asyalılara kıyasla daha erken ergenlik belirtileri göstermektedir.
• Kilo- Şişmanlarda ergenlik biraz daha çabuk gerçekleşirken, zayıflarda biraz daha geç başlar.
Arkadaşlarından önce ergenlik dönemine girmiş olan genç kızlar kendilerini bir garip hissederler. Bu gayet normal bir durumdur. Daha geç ergenlik dönemine girenler de benzer şekilde kendilerini farklı hissederler. Unutmayın ki, her genç kız ergenlik dönemini zamanı geldiğinde yaşayacaktır.
Ergenlik dönemindeki gelişimler?
-Vücuduma neler oluyor?
İşte, ergenlik dönemiyle beraber gerçekleşecek hatta belki de gerçekleşmeye başlayan değişimler. Bunlar, henüz gerçekleşmemiş olabilir. Sırasıyla birkaç değişiklik hakkında fikir sahibi olun, unutmayın listede yer verilenler sizde de aynı sırayla gerçekleşmek zorunda değil.
-Hızlı büyüme
Bir bakmışsınız, çocukluk döneminden daha hızlı bir şekilde ergenlik döneminde büyümeye başlamışsınız. Bu durum “büyüme atağı” olarak bilinir. Büyüme atağı durumlarında göğüslerde irileşme ve kasıklarda tüylenmeler olmayabilir. İlk olarak el ve ayaklarınızın büyüdüğünü fark edeceksiniz. Vücudunuzun geri kalan kısımları büyüyene kadar bu zor bir durum olabilir. Kemiklerinizin büyümeye başlamasıyla beraber kilo kaybı olabilir.
-Göğüsler büyümeye başlıyor
Göğüslerin gelişimi aşama aşama olur. İlk etapta, göğüslerinizin orada küçük küçük tomurcuklanmalar fark edersiniz. Sonrasında göğüsleriniz, daha belirgin, daha büyük olmaya başlar. Bir göğüs diğerine göre daha büyük olabilir. Her bayanın bir göğsü diğerinden biraz daha farklıdır; ama bu fark gözle görülemeyecek kadar ufaktır. Unutmayın, her genç kız birbirinden farklıdır. Göğüslerinizin büyüklüğü ve küçüklüğü genetik özelliklere de bağlıdır. Göğüslerin gelişimi 2-3 sene içerisinde tamamlanacaktır.
-Tüylenmeler
Yakın zamanda karın ile bacak arasındaki bölgelerde tüylenmeler başlayacak. Bazı kızlarda tüylenmeler öncelikle göğüs çevresinde başlar. İlk etapta bu tüyler az sayıda ve yumuşak şekilde çıkarlar. Sonra daha sık ve biraz daha kalın olurlar. Zamanla bacaklarınızda ve kasıklarınızda da tüylenmeler başlayacaktır. Vücudunuzun her yerinde tüylenmelerin tamamlanması 2-3 seneyi bulur. Kasıklarda çıkmaya başlayan tüylerden birkaç ay sonra koltuk altlarınızda da tüylenmeler başlayacaktır.
-Daha kadınsı bir görünüş
Pelvis (kalça kemiği) büyümeye başladığında göğüsler gelişmeye, kalça büyümeye, bel ise küçülmeye başlar. Başka bir deyişle daha yumuşak bir görünüme sahip olursunuz. Bazı genç kızlar bu süreç içerisinde hızlı kilo da alır.
-Terleme
Ter bezleriniz daha aktif hale geleceğinden daha fazla terleyeceksiniz. Bu durum, göğüslerinizin gelişmesinden önce de olabilir.
-Yağlı deri ve yağlı saç
Ergenlik döneminde, cildiniz özellikle yüzünüzde daha fazla yağlanma olacaktır. Bu yağlanma da, yüzde aknelere neden olabilir. Saçınızı ve yüzünüzü bu dönemde daha sık yıkamanız gerekebilir.
-Genital bölgenizdeki değişiklikler
Ergenlik döneminde genital bölgenizin iç ve dış kısmında da değişiklikler olacaktır. Vulva’yı saran dudaklardan geniş olanlarda tüylenmeler olacaktır. Bunlar dıştaki değişikliklerdir. İçteki değişiklikler de rahimde büyüme vajinada da genişleme meydana gelecektir.
-Akıntı
Akıntı, vajinanınız mikroplara karşı korunmasında etkili rol oynadığı gibi onu nemlendirir de.
Ergenlik öncesinde iç çamaşırınızda sarı ya da beyaz lekeler görmüş olacaksınız. Bu vajinanın doğal nemidir. Bu gayet normal bir durumdur ve muhtemelen 6 ila 18 ay arasında adet görmeye başlayacağınıza işarettir.
Akıntınız, ağır ve zar zor fark edilebilir şekilde olabilir. Bu durum da gayet normal bir süreç. Ancak akıntınız kokuluysa ve vajina bölgenizde kaşıntı var ise mikrobik bir durum olabilir. Bu durumda doktorunuza başvurun.
-Özel günleriniz
Özel günleriniz ilk etapta düzensiz geçecektir. Düzenli bir şekilde adet görmeye 1-2 yıl içinde başlarsınız. Bir sonraki bölümde adet dönemiyle ilgili merak ettiklerinizi bulacaksınız.
-Beynime neler oluyor?
Hayatınızın bu döneminde duygusal yönden bazı değişiklikler yaşıyorsunuz. Kimi değişiklikler olumlu iken kimileri olumsuz yönde olabiliyor. Örneğin:
-Düşünceleriniz değişiyor
Buna “bilişsel gelişim” deniyor. Birey artık daha mantıklı düşünmeye başlıyor. Olayları bir çocuk gibi değil, yetişkin gibi değerlendiriyor.
-Duygularınızı biraz daha iyi belli ediyorsunuz
Duygularınızı daha iyi anlamaya başlıyorsunuz. Size daha mantıklı gelmeye başlıyor ve kendinizi daha çok tanımaya başlıyorsunuz. Bunun sonucunda da kendinizi daha iyi ifade eder hale geliyorsunuz.
-Kendinizi aşırı duygusal hissediyorsunuz
Arkadaşlarınıza ve ailenize kolayca sinirlenebilirsiniz. En ufak şeylere dahi büyük tepkiler gösterebilirisiniz. Ergenlik döneminde hormonlara bağlı olarak sinirli olmak normal bir durumdur. Bu dönemde ruh halinin “dengesiz” olması doğal karşılanır.
-Sık ağlamalar
Özellikle her adet dönemi öncesinde her genç kızın yaşadığı ergenlik sorunlarından biridir ve gayet doğal bir durumdur. Böyle zamanları bu aralar biraz duygusalım demekle geçirebilirisiniz.
-Kendinizi garip buluyorsunuz
Kendinizi, arkadaşlarınızla kıyasladığınızda biraz eksik ve garip mi hissediyorsunuz? Yalnız değilsiniz. Herkesin geçtiği yollardan biri de bu işte. Etrafınızdaki herkes gibi siz de büyüyorsunuz ve birey olarak kendinizi tanıdıkça farklı hisler yaşıyorsunuz. Siz yaşlarda herkes aynı şeyleri yaşadı, bu tarz duyguların gayet normal olduğunu sakın unutmayın.
Sadece ergenlik, bu kadar dert etmeyin. Tüm bu yaşadıklarınızın tek bir nedeni var ve gayet de normal bir süreç. Hayatınızdaki bu özel zamanı kendinizi tanımak için kullanın. İşte size birkaç ipucu:
• Kendinize dikkat edin- Yediklerinize dikkat edin. (örn: akşam yemeğini sadece dondurma yiyerek geçirmeyin) sebze ve meyve ağırlıklı beslenin. Egzersiz yapın. Bu hem zihniniz hem de fizyolojiniz için iyi olacaktır. Stresinizi bir tenis topu ya da koşu bandıyla atabilirsiniz.
• Birileriyle konuşun- Aileniz ya da öğretmenleriniz bu konuda size yardımcı olabilir. arkadaşlarınız da size bu konuda yardımcı olacaktır; ama siz gene de kendinizi onlarla kıyaslamayın, sizin gibi bu dönemden geçmiş sizden daha büyük birileriyle paylaşın.
• Okulunuza ve hobilerinize odaklanın- beyniniz bu dönemde gelişiyor ve kullanmak için mükemmel bir zaman. Eskiden hoşlandığınız hobileriniz artık size komik geliyor olabilir. Duygularınızı daha çok öne çıkaracak yaratıcı şeyler bulun.
Bu durum hakkında kimle konuşabilirim?
Yetişkinler
Sorularınıza doğru cevapları bulmak için akranlarınızla değil de sizden büyük yetişkin birileriyle konuşmanız daha yararlı olacaktır. Ailenizle ya da yetişkin biriyle bu tarz konuları konuşabilmeniz harika bir durum; çünkü bazı ailelerde konuşulabilecek çoğu konu sadece yedikleriniz ve diş sağlığınızla sınırlıdır. Bazı kızlar utangaç ve sıkılgan olabilir. Ancak hüzünlerinizi, korkularınızı, endişelerinizi mutlaka birileriyle konuşun. Kendinizi rahatlamış hissedeceksiniz.
Arkadaşlar ve akrabalar
Bazı ailelerde anne yerine, büyükanne, hala, teyze, abla ya da üvey anne de konulabildiği gibi bazen okuldaki hemşire, öğretmen ya da doktorunuz bile konuşmayı tercih edebileceğiniz isimler arasında yer alır.
Zamanlama çok önemli
Kiminle konuşacağınıza karar verdikten sonra doğru zamanı kollayın. Annenizin müsait bir anını kollayın. Baktınız anneniz sürekli bir şeylerle meşgul, “Anne, müsait bir zamanında seninle bir şeyler konuşmak istiyorum” deyin. Böylece konuşmayı ertelemenize gerek kalmaz.
Konuşmaya başlamadan önce merak ettiğiniz soruları unutmamak için size önerimiz, bir yerlere not alın. Eğer olur da ailenizden kimseyle bu konuları konuşamazsanız ve bilgi almak isterseniz:
• Bu sayfalarda bulabilir,
• Bu web sitesindeki Uzman Görüşü bölümünde işin uzmanından bilgi alabilir,
• Hemen her konuda yazılmış olan makaleleri bu sitenin çeşitli bölümlerinde bulabilirsiniz.
Kızlar Arasında’ya sorun!
Uzmanlarımız size yardımcı olmak için sorularınızı bekliyor. İşte uzmanlarımıza yönelen sorulardan birkaçı:
“Yaşamakta olduğum değişiklikler beni korkutuyor. Yardım edin!!!!”
Korkma. Yaşamakta olduğun korkuları ergenlik döneminde birçok genç kız yaşıyor. Sadece psikolojik ya da fiziksel değişiklikler değil sosyal değişiklikler de yaşayacaksın. Ergenlik dönemi, başına ilk kez gelen ve karmaşık bir durum olduğundan, her sorunun cevabını kendin bulamayabilirsin. Bu nedenle, senden büyük birileriyle bu konuları konuşmaktan korkma.
“Adet görmeye başladım; ama henüz annemle bu konuyu konuşamadım. Utanıyorum. Ne yapmalıyım??”
Birçok genç kız aynı durumu yaşıyor. İşe yarayacak birkaç öneri:
Sadece annenin bulabileceği bir yere not yazıp bırak (yastığının üzerine ya da iç çamaşır çekmecesine) regl olmaya başladığını söyle ya da beraber alışverişe gittiğinizde tampon veya ped al, annen mesajı alacaktır. Annen bu dönemde en yakının olabilir. Kimseye söylememesini istersen özel günleriniz ikinizin arasındaki bir sır olarak kalır. En azından bir süre.
“13 yaşındayım ve henüz adet görmeye başlamadım. Göğüslerim büyüme başlamıştı, sonra aniden durdu. Neler oluyor? Bir problem mi var?”
Hayır, problem yok. Göğüslerin büyümeye devam edecek. Öncelikle göğüs uçlarının çıkmaya başladığını fark edeceksin. Sonra daha dolgun ve büyük olacaklar. Bir göğsün diğerinden biraz daha hızlı büyüyebilir. Her genç kızın bünyesinin farklı olduğunu ve genetik yapının da bu konuda etkili olduğunu unutma ve sakin ol. Göreceksin çok güzel bir genç kız olacaksın.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder